Rola kory wzrokowej

Arteterapie wykorzystują szczególną właściwość kory wzrokowej jaką jest wygaszanie lęków warunkowych – poprzez tworzenie obrazów zarówno materialnych jaki mentalnych. Tworzenie obrazów jest bardzo wydajne pod względem zawartych informacji (jeden obraz wart więcej niż tysiąc słów). Dotyczy to oprócz informacji świadomych, także tych zagłębionych tak mocno w obszarach pozaświadomych, że „nie sposób wypowiedzieć ich słowami”. Dlatego właśnie korzystanie z obrazów daje możliwość przełożenia emocji (trudnych do ujęcia w słowa), na wizualny symbol, który już można opowiedzieć. To z kolei umożliwia aktywowanie racjonalnych zasobów w korze mózgu. Nie da się bowiem opisać poszczególnych elementów symbolu bez aktywowania kory mózgowej. Dzięki temu właśnie budują się pionowe połączenia neuronalne. Łączą one emocjonalne obszary podkorowe mózgu z racjonalnymi obszarami kory mózgowej. To właśnie od ilości i jakości tych połączeń, zależy poziom dobrostanu psychicznego. Długotrwały lub silny stres zalewa mózg adrenaliną, która fizycznie niszczy te połączenia a ich brak powoduje automatyczne pojawienie się lęku. Arteterapie to w istocie działania służące szybkiemu odbudowywaniu tychże połączeń.

Tworzenie i przekształcanie obrazów

Tworzenie obrazów poprzez rysowanie, malowanie czy wszelkie plastyczne techniki materialne może działać jak zanotowanie informacji, po to by je w ten sposób usunąć z pamięci operacyjnej. Zapisując trudne wspomnienie uczestnicy mówią o „zdjęciu z siebie ciężaru”. Chodzi o to, by wspomnienie zabrać z głowy do świata fizycznego i uwolnić energię, której potrzebowało, by trudne wspomnienie zawsze było pod ręką tak jak natrętna myśl. Narysowanie obrazu wspomnienia umożliwia dalszą pracę w postaci omówienia sytuacji za pomocą słów. Przedstawienie uczuć i emocji związanych z tą sytuacją za pomocą kolorów, faktur, konsystencji i wszelkich możliwych środków artystycznych umożliwia ich modyfikację, korektę i przekształcenie. Można poprzez dalszą obróbkę plastyczną zastąpić je np. uczuciem ulgi.

Emocje wydobyte na świat łatwo się temu poddają udowadniając siłę neuroplastyczności. Proces ten uwalnia potężne zasoby energii i pozwala w pełni wykorzystać obszary operacyjne mózgu do operowania informacjami a nie do ich przechowywania.

Symbole jako język podświadomości

W pracy arteterapeutycznej znakomicie sprawdzają się symbole jako język podświadomości oraz jako uproszczenia pojęć czy sytuacji (ich nazywanie i omawianie łączy dolne piętra mózgu z korą). Symboliczne słowa obniżają natężenie emocji. Co jest bardzo ważne w procesie przywracania dobrostanu psychicznego.

Upraszczanie i tworzenie pakietów

Upraszczanie to tworzenie pakietów informacji i ustawianie ich w innej – lepszej kolejności. Daje to możliwość nadawania priorytetu przydatnym strategiom i odbierania go strategiom szkodliwym. Dzieje się tak dzięki temu, że uwaga skupiona jest w danej chwili tylko na jednym elemencie. Mózg nie lubi jednocześnie podążać w różnych kierunkach. Gdy uczestnik zajęć arteterapeutycznych dążąc do zwiększenia dobrostanu psychicznego pracuje nad zmianami w swoim życiu – może zwizualizować i stworzyć pakiety opakowane w symbole np. „zdrowie”. „rodzina”, „praca”, „pasja”, „majątek”, „zarobki”, „kredyty”.

Zmiana porządku i kolejności

Łatwiej jest wprowadzić zmiany poprzez zmianę porządku tychże symboli i ich hierarchii.
Dzięki takim zabiegom można ustalić powiązania i zależności – często zbyt skomplikowane i zabarwione emocjonalnie, by mogły je określić słowa (chyba, że są to słowa poezji i metafory). Kreatywny arteterapeuta wykorzysta wszystkie możliwości emocjonalnej zmiany tychże symboli poprzez zmianę ich kolorów, faktur, konsystencji, wagi, temperatury, smaku, zapachu.

Wszystko, co proste mózg traktuje jako dobre, znajome i bezpieczne. Kiedy złożona sytuacja redukowana jest do kilku symboli – może nimi swobodnie operować nie tylko pamięć operacyjna ale także cały umysł nieświadomy, którego moc obliczeniową szacuje się jak wartość całej amerykańskiej gospodarki w stosunku do monet
w kieszeniach odpowiadających mocy umysłu świadomego.